Wat is een tangconstructie?
Een tangconstructie ontstaat als twee zinsdelen die bij elkaar horen ver uit elkaar staan. Beide zinsdelen nemen de zin – gekscherend gezegd – in de tang. Als er slechts enkele woorden tussen de zinsdelen staan, heeft de tangconstructie geen invloed op de leesbaarheid van de zin. Hoe meer woorden tussen beide zinsdelen, hoe groter het probleem. Het resultaat is een lange, ingewikkelde zin. Als lezer moet je zo’n zin vaak enkele keren lezen, voordat je de boodschap snapt.
Soorten tangconstructies
Bij een tangconstructie is de afstand tussen zinsdelen die bij elkaar horen (te) groot. Er zijn 4 varianten:
- Tang met onderwerp en persoonsvorm
- Tang met hulp- en hoofdwerkwoord
- Tang met scheidbaar samengestelde werkwoorden
- Tang met lidwoord en zelfstandig werkwoord
Tangconstructie 1: met onderwerp en persoonsvorm
Bij deze tangconstructie staan er veel woorden tussen het onderwerp en de persoonsvorm van een zin. Dat is niet wenselijk. Als lezer begrijp je een zin sneller als onderwerp en persoonsvorm dicht bij elkaar staan.
Voorbeeldzin met tang (delen van de tang zijn vetgedrukt):
De voetballer die op pleintjes voetbalt en hier heel veel schijnbewegingen oefent, heeft op het veld veel plezier van al deze schijnbewegingen.
Voorbeeldzin zonder tang:
De voetballer heeft op het veld veel plezier van al zijn schijnbewegingen. Hij voetbalt op pleintjes en oefent hier heel veel schijnbewegingen.
Tangconstructie 2: met hulp- en hoofdwerkwoord
Bij deze tangconstructie bevinden zich veel woorden tussen een hulpwerkwoord en een hoofdwerkwoord. Als lezer wacht je na het hulpwerkwoord op het hoofdwerkwoord. Blijft dit woord te lang achterwege, dan raak je de draad kwijt.
Voorbeeldzin met tang (delen van de tang zijn vetgedrukt):
De wielrenner heeft na een intensieve, pittige revalidatie van enkele maanden de trainingsvoorbereiding voor de Ronde van Frankrijk hervat.
Voorbeeldzin zonder tang:
De wielrenner heeft de trainingsvoorbereiding voor de Ronde van Frankrijk hervat. Dat deed hij na een intensieve, pittige revalidatie van enkele maanden.
Tang 4: met scheidbaar samengestelde werkwoorden
Deze tangconstructie bevat te veel woorden tussen de delen van het scheidbaar, samengestelde werkwoord. Als lezer verwacht je na het het eerste deel, dat het tweede deel snel komt. Zo niet, dan kun je in verwarring raken en de zin anders interpreteren.
Voorbeeldzin met tang (delen van de tang zijn vetgedrukt):
In Utrecht vond de huldiging van de Oranje Leeuwinnen, die voor het eerst in de historie van het Nederlands voetbal een groot toernooi wonnen, plaats.
Voorbeeldzin zonder tang:
In Utrecht vond de huldiging van de Oranje Leeuwinnen plaats. Ze wonnen voor het eerst in de historie van het Nederlands voetbal een groot toernooi.
Tangconstructie 4: met lidwoord en zelfstandig naamwoord
Bij deze tangconstructie staan er veel woorden tussen het lidwoord (de, het of een) en het bijbehorende zelfstandig naamwoord. Deze constructie is vaak onnodig en heeft een vertragende effect op de leesbaarheid van een zin.
Voorbeeldzin met tang (delen van de tang zijn vetgedrukt):
De kleine, hondsbrutale, zeer getalenteerde en in de Utrechtse volkswijk Ondiep geboren en getogen voetballer, maakte tegen Brazilië de eerste kopgoal in zijn carrière.
Voorbeeldzin zonder tang:
De kleine voetballer maakte tegen Brazilië de eerste kopgoal in zijn carrière. Hij is hondsbrutaal, zeer getalenteerd en in de Utrechtse volkswijk Ondiep geboren en getogen.
Maak kringen in het water op social media
Gratis 11 beklijvende tips
Abonneer je op Plakkracht – de digitale nieuwsbrief van Andries tekst, training & advies. En ontvang het inspiratieboekje ‘Gereedschap van de tekstschrijver’ als welkomstcadeau: 10 gereedschappen met plakkracht en 1 uitsmijter.
Andries tekst, training & advies verstuurt nieuwsbrieven via MailPoet. Als je je aanmeldt, ga je ook akkoord met de privacy en algemene voorwaarden van Mailpoet.
