Deel jij bij spelfouten corrigerende tikken uit?

Geniet jij van spelfouten corrigeren op sociale media? Sommige zelfbenoemde taalvirtuozen wel. En ze kunnen het niet laten om je te wijzen op de fouten die je maakt. Liefst in het openbaar. En ter meerdere eer en glorie van zichzelf. Ik word er een beetje moe van. Enkele jaren geleden introduceerde een collega-tekstschrijver een neologisme voor deze types. ‘Je hebt tegenwoordig taalnazi’s die je online corrigeren als je een fout maakt’, zei ze. ‘Zo wil ik niet zijn’. Ik fronste mijn wenkbrauwen. ‘Taalnazi’, dacht ik, ‘Wat een krachtterm om het aasgierengedrag van betweters op sociale media te benoemen’. Aan dit gesprek moest ik denken toen ik vorige week een spelfout maakte in een bericht op LinkedIn. Enkele contacten op LinkedIn tikten me ‘en plein public’ op de vingers, een enkeling nam de moeite om me in een persoonlijk bericht op de typefout te wijzen.

Een tikfout is zo gemaakt

Sociale media als LinkedIn, Facebook, Instagram en Twitter zijn vluchtig. Een ‘tilfout’ is hier snel gemaakt. Je denkt dat je ‘tikfout’ schrijft, maar dat staat er dus niet. Een geruststellende gedachte is dat veel mensen jouw berichten alleen scannen en de tik- of spelfout niet zien. Of het bericht verschijnt niet eens op hun tijdslijn, omdat Gods wegen en die van sommige sociale media ondoorgrondelijk zijn.

Soorten schrijffouten

Voor alle duidelijkheid: de ene schrijffout is de andere niet. Niet alle schrijffouten wegen even zwaar. En niet alle schrijffouten maak je bewust. Voor alle duidelijkheid zet ik 3 soorten schrijffouten op een rij:

• Typefouten (of tikfouten): deze fouten maak je, omdat je per ongeluk de verkeerde toets van je toetsenbord aanraakt. Je weet als schrijver hoe je een woord schrijft, maar je typt het woord verkeerd (bijvoorbeeld spelfuot, tektsschrijver of tilfout).
• Taalfouten: je maakt fouten die in strijd zijn met de grammaticaregels  (o.a. verkeerde verwijswoorden, contaminaties als optelefoneren)
• Spelfouten: deze fouten maak je, omdat je de spellingregels niet juist toepast (o.a. dt-fouten in werkwoordspelling, onjuiste meervoudsvormen)

Vermaledijde toetsenbord

Is het erg om een spel-, type- of taalfout in je tekst te maken? Voor- en tegenstanders zijn het niet met elkaar eens. Als tekstschrijver ben ik een pleitbezorger van mijn eigen moedertaal. Met foutloos Nederlands laat je een betere en professionelere indruk achter. Jammer genoeg ben ik niet onfeilbaar. Vooral als het om een ‘slip of the tongue’ in conceptteksten, mails of social-mediaberichten gaat. Een typefout maak je niet als je echt in de pen klimt met een vulpen of potlood. Het is dat vermaledijde toetsenbord dat typefoutjes in de hand werkt. Zeker als je vingers het tempo van je gedachtekronkels niet bij kunnen houden.

Nachtje over slapen

Natuurlijk is het verstandiger om je tekst eerst uit te printen, er een nachtje over te slapen en dan met een frisse blik nog eens kijken. Bijna alle pennenvruchten kun je op deze manier uitpersen en ontdoen van onnodige spel, type- en taalfouten. Vaak ontbreekt de tijd om dat grondig te doen. Een bekend lapmiddel is het gewraakte bericht verwijderen en een nieuwe, foutloze versie plaatsen. Of je schakelt een tekstschrijver of redacteur in die jouw teksten nakijkt en verbetert op spel-, type of taalfouten. Ook ik als professioneel tekstschrijver maak regelmatig gebruik van een corrector. Waarom? Ook ik ben soms blind voor de fouten die ik zelf maak.

Aan de schandpaal nagelen

Maak je een opvallende spelfout, dan is de kans groot dat de Taalnazi’s op sociale media je ongenadig straffen met een corrigerende tik. Maak ik zelf zo’n fout, dan vind ik het prima om een persoonlijk bericht te krijgen. Een verwijtend bericht in een ‘reactie’ voelt aan alsof je aan de schandpaal genageld wordt. Klaar om door andere volgers met rotte tomaten bekogeld te worden. Dat gedrag stel ik niet op prijs. Als je vindt dat een tikfout vraagt om een corrigerende tik, dan ben je (van Lotje) getikt. Niemand wordt graag in het openbaar op zijn fouten gewezen.

Tips om spelfouten te voorkomen

Als je regelmatig teksten schrijft, heb je de beschikking over diverse hulpmiddelen om schrijffouten te voorkomen.

• Zorg dat je op de hoogte bent van spelling- en grammaticaregels (de regel van ’t Kofschip is bijvoorbeeld onmisbaar bij werkwoordspelling, Engelse werkwoorden worden hetzelfde vervoegd als Nederlandse)
• Gebruik het (online) Groene Boekje als je twijfelt over de correcte schrijfwijze van woorden.
• Zet in een tekstverwerkingsprogramma de spellingcontrole aan, maar vertrouw niet blindelings op de suggesties die je krijgt.
• Print een tekst uit en kijk er later met een frisse blik naar (het beeldscherm vertraagt de leesbaarheid met plusminus 30% en werkt zo fouten in de hand.
• Lees de tekst hardop voor. De meeste fouten hoor je zo vanzelf.
• Laat een ander de tekst lezen en vraag om suggesties voor verbetering.
• Schakel een tekstschrijver of redactiebureau in voor tekstredactie.

Afspraak maken voor spelfouten corrigeren?

Ben je zelf onzeker over de tekst die je geschreven hebt? Vanzelfsprekend kun je me altijd inschakelen voor een kritische blik en opbouwend commentaar. Interesse in spelfouten corrigeren? Als tekstschrijver hanteer ik diverse niveaus om jouw tekst te beoordelen: corrigeren (niveau 1), redigeren (niveau 2) en herschrijven (niveau 3). Afhankelijk van jouw behoefte zet ik een van deze disciplines in. Meer weten? Bekijk de pagina Tekstredactie, vul het contactformulier in of bel (06) 53 22 60 82 om een afspraak te maken.