Storytelling en presenteren: een droomkoppel
Sommige sprekers zijn geboren vertellers. Als luisteraar voel je dat direct aan je water. Je zit op het puntje van je stoel. En je spitst je oren. Jammer genoeg zijn er ook sprekers die het ambacht van verhalen vertellen niet in de vingers hebben. Vorig jaar woonde ik een netwerkbijeenkomst over storytelling bij. Op het podium stond een zelfbenoemde goeroe, die hortend en stotend een relaas hield over de kracht van verhalen. Stopwoordjes als ‘zeg maar’, ‘hoe zeg je dat’ en ‘om heel eerlijk te zijn’ vulden de ruimte. Mijn aandacht verslapte en ik begon het aantal stopwoordjes te turven. Een oud-collega zat voor mij in de zaal. Hij draaide zich om en zei: ‘Als presenteren zo stroperig gaat, is het verstandig om eerst een training te volgen.’ Ik knikte instemmend. Waarom vertelt de ene spreker boeiender dan de andere, vroeg ik me af.
De kracht van verhalen
Mensen zijn van nature verhalenvertellers. Al eeuwenlang. Onze verre voorouders vertelden elkaar verhalen, lang voor de uitvinding van het schrift. We groeien op met verhalen. Voordat ik zelf kon lezen, luisterde ik voor het slapen naar mijn moeder. Zij las voor uit het grote sprookjesboek, de kinderbijbel of de boeken van Annie M.G. Schmidt. Later vertelde ze bij het ontbijt in geuren en kleuren over de Krimi’s die ze had gezien. Ik was nog te jong om de gehele aflevering van Derrick, Der Kommissar of Tatort te kijken. Dankzij de vertelkunst van mijn moeder wist ik de volgende ochtend toch hoe Kommissar Herbert Keller, Stephan Derrick en later Horst Schimanski een moordzaak opgelost hadden. Zelf kreeg ik verhalen vertellen met de paplepel ingegeven. Als ik rondom me heen kijk, zijn veel ondernemers deze kunst verleerd. Jammer, want de kracht van verhalen is immens.
Verhalen en ons brein
Ons hersenen onthouden een samenhangend verhaal veel beter dan een opsomming van feiten, argumenten of unieke verkoopargumenten. Als je naar een verhaal luistert, komt de stof dopamine in onze hersenen vrij. Verhalen prikkelen onze nieuwsgierigheid. Dopamine is de beloning voor onze nieuwsgierige aard. Dankzij deze stof ervaren we een geluksgevoel. En zeg nou zelf: als je nieuwsgierig bent naar het verloop of het einde van een verhaal is het heel onbevredigend als je stopt met luisteren. Een goed verhaal zorgt letterlijk en figuurlijk voor interactie. Het brein van de spreker maakt contact met het brein van de luisteraar. In deze interactie vindt overdracht van emoties plaats. Dat is de reden dat je als luisteraar of kijker helemaal kunt opgaan in een verhaal. Je voelt de angst van de hoofdpersoon of je leeft intens mee met de avonturen van je geliefde filmheld.
Ingrediënten voor storytelling en presenteren
Terug naar de vraag die ik me in de eerste alinea stelde. Waarom vertelt de ene spreker boeiender dan de andere? Overtuigend spreken is geen rocket science of hogere wiskunde. Tijdens mijn workshops Elevator Pitch en Overtuigend Presenteren zag ik studenten en ondernemers transformeren in zelfverzekerde sprekers die boeiend een persoonlijk verhaal vertelden. Ze combineerden storytelling met lichaamstaal en een persoonlijke tone-of-voice. Ze ervoeren zelf het droomhuwelijk tussen storytelling en presenteren. Ook jij kunt volmondig ‘Ja’ tegen dit koppel zeggen als je een bedrijfspresentatie of elevator pitch moet houden. Op basis van mijn eigen ervaringen als docent communicatie én gastspreker heb ik de 7 belangrijkste ingrediënten voor een lang en gelukkig leven op een rij gezet.
Tip 1: Vertel een geloofwaardig verhaal
Eerlijkheid is een belangrijk criterium voor de geloofwaardigheid van je verhaal. Vertel daarom vooral verhalen die zelf hebt meegemaakt. Of wek de illusie dat je het verhaal zelf hebt meegemaakt. Ben je ongeloofwaardig, dan prikt de luisteraar je verhaal als een opgeblazen ballon kapot.
Tip 2: Kies de bijbehorende emotie
Emotie in je stem of je lichaamstaal is dé manier om de gewenste interactie tot stand te brengen. Zo oog en spreek je opgewekt als een verhaal goed afloopt. En je klinkt aangedaan als je een verhaal met een verdrietige afloop vertelt. Kortom: kies de emotie die bij je verhaal past, maar pas wel op voor overdrijving.
Tip 3: Creëer sfeer, pas op met uitweiden
Met het gebruik van details roep je een bepaalde sfeer op. Pas wel op dat je hierin niet doorslaat. Oeverloos uitweiden over details die niet ter zake doen, leidt af van het hoofdverhaal. Kies vooral de woorden met zeggings- en verbeeldingskracht. Zo spreek je verschillende zintuigen aan.
Tip 4: Benut de kracht van stilte
Een spraakwaterval of druktemaker is niet per definitie een aantrekkelijke spreker om naar te luisteren. Soms moet je publiek ook even op adem komen. Straal dus rust uit, haal rustig adem en doseer je handbewegingen. Vaak zegt een stilte meer dan een gesproken woord. Zwijgen is soms echt goud. Benut deze kracht.
Tip 5: Maak oogcontact met je publiek
Sommige sprekers hebben de neiging om over het publiek heen te kijken. Interactie ontstaat alleen als je echt oogcontact maakt. Kijk je publiek dus aan. Enkele seconden oogcontact is voldoende. Na een glimlach, frons of blijk van herkenning kijk je weer iemand anders aan. Zo voel je je als luisteraar serieus genomen.
Tip 6: Overtuig met lichaamstaal
Een overtuigend verhaal is zoveel meer dan de taal die uit je mond komt. Je lichaamstaal en tone-of-voice zeggen veel dan woorden. Het is de kunst om je mimiek, handgebaren en oogopslag te laten aansluiten bij je verhaal. Verbeeldingskracht zorgt immers voor associatie en herkenning. Als het publiek tegelijkertijd moet luisteren en kijken, is de betrokkenheid en de interactie veel groter.
Tips 7: Bouw spanning op
Nieuwsgierige luisteraars zijn niet snel tevreden. Ga je zelf maar na. Als je luistert naar een verhaal wil je ook graag weten hoe het afloopt. Bouw de gewenste spanning op door de hoofdingrediënten van een verhaal te gebruiken. Zorg voor een duidelijk begin, middenstuk en einde. En laat de hoofdpersoon van je verhaal via een dilemma of worsteling een ontwikkeling doormaken. Zo creëer je verbinding en draagvlak en zorg je voor inzicht.
Zeg ‘Ja’ tegen storytelling
Geef jij binnenkort een bedrijfspresentatie, elevator pitch of pecha kucha? Ruil dan je PowerPointpresentatie met bullitpoints eens in voor een persoonlijk verhaal met zeggings-, verbeeldings- en plakkracht. Zeg volmondig ‘Ja’ tegen storytelling en ervaar zelf de kracht van verhalen vertellen. Als je dit droomkoppel gebruikt, is er geen weg meer terug. De kans is heel groot dat jullie nog lang en gelukkig leven. Kun je hulp gebruiken bij het vertellen van verhalen? Bel (06) 53 22 60 82 of vul het contactformulier in om een afspraak te maken. Je kunt me ook inschakelen voor een gastpresentatie of een incompany workshop Storytelling.
Als tekstschrijver, copywriter, contentcreator, storyteller, blogger, presentatiecoach en SEO tekstschrijver helpt André Driessen ondernemers in de regio Eindhoven – Tilburg – Helmond – Den Bosch om hun ideeën te verwoorden. Op papier, op het beeldscherm of bij presentaties, zoals de Elevator Pitch of een Pecha Kucha.
Speciaal voor ondernemers heeft hij enkele beproefde workshops ontwikkeld: Bloggen, Storytelling, Webschrijven, Verkoopbrieven schrijven en Elevator Pitch. Ook geeft hij graag gastpresentaties over de disciplines die hij beoefent.
Samen met de experts van Kwaaijongens laat André ondernemers scoren met WordPress-websites.